Opłaty e-TOLL w Polsce – zmiany od 01.11.2024r

E-TOLL to system poboru opłat drogowych w Polsce, który obowiązuje dla pojazdów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, oraz dla pojazdów, które korzystają z dróg krajowych i autostrad. System ten oparty jest na technologii GPS i działa bezkontaktowo, co oznacza, że kierowcy nie muszą zatrzymywać się w punktach poboru opłat, a system automatycznie rejestruje przejazdy na płatnych odcinkach.

Od 1 listopada 2024 roku wprowadzono zmiany w systemie e-TOLL, obejmujące podwyżki opłat drogowych, które są związane z dostosowaniem stawek do aktualnych kosztów utrzymania i rozwoju infrastruktury drogowej w Polsce.

Zmiany w opłatach:

• Podwyżki: Zgodnie z decyzjami Rządu, opłaty za korzystanie z płatnych odcinków autostrad, dróg ekspresowych oraz innych dróg krajowych zostały podniesione o kilka procent. Dokładne kwoty mogą się różnić w zależności od kategorii pojazdów oraz odcinka drogi.
• Nowe stawki opłat: System e-TOLL uwzględnia różne stawki w zależności od typu drogi (autostrada, droga ekspresowa, droga krajowa) oraz klasy pojazdu (np. kategoria 1 to pojazdy do 3,5 tony, kategoria 2 to pojazdy powyżej 3,5 tony).
• Dla pojazdów ciężarowych, stawki za przejazd niektórymi odcinkami autostrad czy dróg ekspresowych wzrosły o około 7–15% w porównaniu do poprzednich stawek. Jednakże jak przedstawia tabela 1 poniżej w treści zauważamy, że zmiana na kilku czy kilkunastu relacjach przewozowych, gdzie transport kontenerowy jest najbardziej wykorzystywany i gdzie potok ładunków jest największy to wzrost w opłatach większy nawet o 100% w porównaniu do sytuacji z przed dokonanych zmian.
• Dokładne kwoty opłat dla poszczególnych tras oraz pojazdów można znaleźć na oficjalnych stronach rządowych lub platformach e-TOLL. https://etoll.gov.pl/kalkulator-trasy-w-e-toll
• Poniżej przedstawiamy 2 poglądowe mapy pokazujące zmiany jakie się dokonały od 01. 11. 2024r. Zgodnie z planami rządu, około 1 500 km dróg krajowych zostało objętych opłatami od listopada 2024 roku. Jest to rozszerzenie w porównaniu do wcześniejszych lat, kiedy płatne były tylko autostrady i niektóre drogi ekspresowe.

Mapa 1 i 2. Wprowadzenie dodatkowych dróg płatnych od 01. 11. 2024r, źródło MF, KAS.

Poniżej przedstawiamy porównanie opłat dla aut ciężarowych przy normie spalania EUR 5 przed i po 01. 11. 2024r dla wybranych lokalizacji gdzie opłaty wzrosły w najwyższym stopniu:

Relacja	Przed 01. 11. 2024r	Po 01. 11. 2024r	Wzrost kosztu
Gdańsk- Warszawa	37 pln	113 pln	76 pln
Gdańsk- Lublin	43 pln	185 pln	142 pln
Gdańsk- Wrocław	31 pln	117 pln	86 pln
Gdańsk- Gliwice	90 pln	142 pln	52 pln
Gdańsk- Szczecin	11 pln	80 pln	69 pln
Gdańsk- Kraków	96 pln	146 pln	50 pln
Gdańsk- Olsztyn	11 pln	63 pln	52 pln
Gdańsk- Poznań	18 pln	57 pln	39 pln
Gdańsk- Rzeszów	71 pln	245 pln	174 pln

Tabela 1. Zestawienie przykładowych tras, oraz wpływu zmiany wysokości opłat dla relacji OW (w jedną stronę).

Wprowadzenie opłat e-Toll w Polsce, które obowiązują od 1 listopada 2024 roku, ma kilka znaczących skutków dla kosztów transportu kontenerowego. Oto kilka kluczowych punktów dotyczących ich wpływu:

• Zwiększenie kosztów operacyjnych: Wprowadzenie nowych opłat za korzystanie z dróg zwiększa całkowite koszty transportu, co w konsekwencji może wpłynąć na ceny usług transportowych.
• Zmiana w strukturze kosztów: Przewoźnicy będą musieli dostosować swoje modele kosztowe. Będą zmuszeni do podniesienia cen swoich usług, aby pokryć dodatkowe wydatki związane z opłatami drogowymi, których wcześniej nie kalkulowali ustalając ceny jednostkowe za przewóz kontenerowy.
• Zachęta do optymalizacji tras: Wysokość opłat może skłonić przewoźników do optymalizacji tras transportu, wybierania alternatywnych dróg lub zmiany metod transportu w celu zminimalizowania kosztów o ile będzie można takie rozwiązanie wdrożyć.
• Wpływ na konkurencyjność: Wprowadzenie opłat e-Toll może wpłynąć na konkurencję na rynku transportowym – firmy będą musiały zareagować na nowe koszty, co może prowadzić do zmian w strukturze rynku i sposobach prowadzenia działalności.
• Ewentualne inwestycje w technologię: Firmy transportowe mogą inwestować w technologie umożliwiające lepsze zarządzanie flotą oraz optymalizację kosztów, co mogłoby zredukować wpływ nowych opłat na ich działalność.
• Zróżnicowanie stawek: Opłaty mogą być uzależnione od klasy dróg, rodzaju pojazdów czy innych czynników, co może prowadzić do zróżnicowania kosztów w zależności od konkretnego środka transportu używanego do przewozu kontenerów. A także relacji wykonywanego przewozu. Może dojść do sytuacji gdzie ta sama długość przewozowa w zależności od natężenia opłat e-Toll będzie będzie różniła się z taką samą trasą, gdzie opłat będzie znacznie więcej.
• Podniesienie stawek przewozowych: Podniesienie stawek przewozowych może być jedną z opcji, którą firmy powinny rozważyć. Ważne jest jednak, aby zrobić to w sposób przemyślany, aby nie stracić klientów na rzecz konkurencji. Firmy powinny przeprowadzić badanie rynku, aby ocenić, jak klienci zareagują na podwyżki i jakie są konkurencyjne stawki.
• Komunikacja z klientami: Przejrzysta komunikacja z klientami na temat wzrostu kosztów i powodów konieczności podwyżek jest kluczowa. Klienci mogą być bardziej skłonni zaakceptować wyższe stawki, jeśli zrozumieją, jakie są przyczyny tej decyzji i jak może to wpłynąć na jakość świadczonych usług. Warto zauważyć, że ostateczny wpływ opłat e-Toll na koszty transportu kontenerowego będzie zależał od wielu czynników, w tym od tego, jak rynek zareaguje na wprowadzenie tych opłat oraz jak przewoźnicy dostosują swoje strategie i modele biznesowe.

Podsumowując, podniesienie stawek przewozowych może być i zapewne będzie jak najbardziej uzasadnione w obliczu zwiększonych kosztów e-Toll, przede wszystkich dla potoków    transportu kontenerowego gdzie wprowadzone opłaty e-Toll są najbardziej zauważalne i problematyczne, ale powinny być wdrażane z rozwagą i odpowiednio przygotowane. Kluczowe jest znalezienie równowagi między utrzymaniem konkurencyjności a pokrywaniem rosnących kosztów. Pamiętając, że niezbędna – konstruktywna edukacja klientów i dokładne przedstawienie problemu będzie nieodzowne przy wprowadzaniu zmian w taryfach odwozowych, które niewątpliwie będą się pojawiać przy sporządzaniu ofert przetargowych i jednorazowych na rok 2025.